![Uśmiech :)](./images/smilies/icon_e_smile.gif)
John McLaughlin
Ur. 1942-01-04, Yorkshire, Anglia
gitarzysta
McLaughlin urodził się w rodzinie muzyków. Miał 9 lat, kiedy zaczął uczyć się grać na fortepianie. Potem zainteresował się gitarą, zainspirowany - podobnie jak wielu jego rówieśników - bluesem. W wieku 14 lat zaczął interesować się muzyką flamenco, co dla gitarzysty jest zawsze wyzwaniem technicznym, potem zaczął słychać jazzu. Pierwsze fascynacje związane były jednak w znacznej mierze z brytyjskimi korzeniami bluesa oraz inspiracjami czerpanymi wprost z muzyki Muddy'ego Watersa, Billa Broonzy'ego i Leadbelly'ego. Nieobce były także wpływy muzyki latynoskiej, choć sam McLaughlin wspomina, że już w latach 60. zawładnęła nim muzyka Django Reinhardta, Tala Farlowa, Jimiego Halla, Barneya Kessela - wielkich jazzowych gitarzystów, ale i konwencja muzyki Milesa Davisa, Coltrane'a, Aderleya, a nawet Bartoka i Debussy'ego. Tak rozległe źródła inspiracji znajdą później swe odniesienie w muzyce Mahavishnu Orchestra oraz solowych projektach gitarzysty.
Pierwsze doświadczenia estradowe zdobywa McLaughlin jeszcze w Anglii: najpierw w najprzeróżniejszych mutacjach "brytyjskiej szkoły bluesa" (od Alexisa Kornera, Georgiego Fame'a, Grahama Bonda, Wilsona Picketa, aż po Briana Augera), potem uczestnicząc w solowych eksperymentach Johna Surmana, Tony'ego Oxleya i Dave'a Hollanda. Spędził też pewien czas w Niemczech, grając jazz z Gunterem Hampelem.
W 1969 r. nagrał przełomowy (dla brytyjskiego jazzu) album "Extrapolations" (gdzie towarzyszyli mu Surman i perkusista Tony Oxley). W czasie jam session w klubie Ronniego Scotta w Londynie na zdolnego gitarzystę zwrócił uwagę perkusista Jack DeJohnette, który zarekomendował go Tony'emu Williamsowi, perkusiście słynnego kwartetu Milesa Davisa. W kilka miesięcy później (1969 r.) McLaughlin przeniósł się do Nowego Jorku, by stać się muzykiem nowej grupy Tony'ego Williamsa Lifetime. Z zespołem tym McLaughlin zrealizował dwie płyty ("Emegrency" oraz "Turn It Over"), co pozwoliło mu zwrócić uwagę na swoją muzykę nowojorskiemu środowisku jazzowemu.
Mając rekomendację Williamsa, McLaughlin natychmiast znajduje się w kręgu oddziaływania Milesa Davisa, który proponuje mu współpracę przy realizacji albumów "In A Silent Way", "Jack Johnson" oraz przełomowego dla jazzu fusion "Bitches Brew". Udział w nagraniach Davisa staje się dla McLaughlina nie tylko przepustką w świat jazzu, lecz także rekomendacją dla własnych kompozycji. Ważne w tym przypadku staną się płyty "Devotion" oraz inspirowane jazzowymi i hinduskimi elementami "My Goal's Beyond". Nagrania te będą prologiem nowego brzmienia i muzyki, którą McLaughlin zacznie realizować wraz z nową, autorską grupą.
Przełomowym momentem w karierze Johna McLaughlina stała się założona w 1971 formacja Mahavishnu Orchestra, w skład której weszli muzycy (Rick Laird, Jerry Goodman, Billy Cobham, Jan Hammer) upatrujący w rodzącym się fusion jazzie szansy na wylansowanie własnej koncepcji tej muzyki. Bezsprzecznym liderem zespołu był McLaughlin, muzyk dostarczający nagraniom Mahavishnu Orchestra nie tylko ciekawych i eksperymentalnych pomysłów, lecz także budujący swą gitarą brzmienie zawieszone gdzieś między modern jazzem a elektrycznym rockiem, pod wpływem hinduskiej ragi oraz impulsywnej melodyki. McLaughlin grał, jak na owe czasy, nowatorsko i rewelacyjnie, tworząc muzykę pulsującą szalonym rytmem i melodią nie pozbawioną wpływu Jimiego Hendrixa i Raviego Shankara. Nowy zespół McLaughlina okrzyknięty zostaje sensacją jazzrocka i sztandarową grupą fusion. Szczególnie ciekawe okażą się w muzyce Mahavishnu Orchestra inklinacje do łączenia elementów muzyki Wschodu i Zachodu, melodyjnej, rytmicznej hinduskiej ragi z impulsywną jazzową improwizacją. Debiutancki album "The Inner Mounting Flame" jest początkiem sukcesów muzyki i zespołu. "Birds Of Fire" staje się bestsellerem i wprowadza muzykę Johna McLaughlina i Mahavishnu Orchestra na listy bestsellerów.
Choć sukces orkiestry jest niezaprzeczalny, to coraz trudniej McLaughlinowi utrzymać stały skład grupy. Niebawem już tylko nazwa zespołu i nazwisko lidera stanie się sygnałem wywoławczym dla muzyki i brzmienia. McLaughlin, pozostający bezpośrednim inicjatorem nowych nagrań stara się już teraz bezceremonialnie lansować własne koncepcje. Raz jest to realizacja koncertu w nowojorskim Central Parku (album "Between Nothingness And Eternity"), innym razem eksperyment z londyńską orkiestrą symfoniczną ("Apocalypse"), raz jeszcze realizacja własnych, solowych koncepcji (np. album "Love Devotion Surrender").
Kiedy perturbacje formalne i artystyczne doprowadzają do rozpadu Mahavishnu Orchestra, McLaughlin ulegając fascynacji hinduskim guru oraz filozofią Wschodu, sięgnie w swojej twórczości po inspiracje czerpane ze wschodnich tradycji. Kwartet Shakti przyniesie zatem muzykę Johna "Mahavishnu" McLaughlina ograniczoną ramami hinduskiej stylistyki oraz instrumentarium, co sprawi, że sam gitarzysta nie znajdzie tu możliwości ciekawej twórczej samorealizacji. Spróbuje jeszcze ratować koncepcje Shakti elektryczną mutacją tej formacji (nazwaną One Truth Band), ale będzie to już raczej epizod niż wydarzenie artystyczne.
W 1978 r. McLaughlin odnajdzie się w diametralnie odmiennej konwencji: akustycznego gitarowego tria zdominowanego rytmami flamenco, samby, latynoskiej stylistyki. Do swego pomysłu pozyska muzyków o dużej renomie i twórczych możliwościach (Paco De Lucia, Larry Coryell, zastąpiony później przez Ala Di Meolę). Komercyjnym i artystycznym sukcesem okaże się nagrany na żywo album "Friday Night In San Francisco". Sukces nowej muzyki McLaughlina pozwala ponownie zająć się realizacją innych projektów. Najciekawszymi będą nagrania "Belo Horizonte" oraz "Music Spoken Her", "Electric Guitarist" (z Santaną, C. Coreą, T. Williamsem, S. Clarkiem i J. Bruce'em), udział w kolejnych nagraniach Milesa Davisa (np. album "You're Under Arrest"), próba reaktywowania Orkiestry (z M. Formanem, J. Hallenborgiem, B. Evansem i B. Cobhamem) na płycie "Mahavishnu", ale przede wszystkim nagrania ze standardowym trio.
W listopadzie 1984 r. McLaughlin wspólnie z Los Angeles Philharmonic Orchestra wykonał koncert gitarowy Mike'a Gibbsa. W tym samym roku połączył ponownie siły z Cobhamem, by odtworzyć Mahavishnu Orchestra, ale bez skrzypiec, za to z alternatywnym głosem solowym saksofonisty Billa Evansa. W 1986 r. doszedł do zespołu klawiszowiec Jim Beard. Dwa lata później McLaughlin wyruszył na trasę z wirtuozem instrumentów perkusyjnych Trilokiem Gurtu (koncert tria z 1989 r. w Royal Festival Hall wydano na płycie).
McLauglin powrócił do Anglii w 1990 r., dokonując prawykonania swego Mediterranean Concerto razem ze Scotish National Orchestra w czasie Glasgow Jazz Festival. Sukcesem są także kolejne koncerty i nagrania gitarzysty: ponowna trasa i płyta tria De Lucia-DiMeola-McLaughlin, autorskie albumy z gigantami jazzu i rocka.
Wybrana dyskografia:
When Fortune Smiles (1967)
Extrapolation (1969)
Devotion (1969)
Emergency (1969; z Tonym Williamsem)
In A Silent Way (1969; z Milesem Davisem)
Bitches Brew (1970; z Davisem)
Tribute To Jack Johnson (1970; z Davisem)
Turn It Over (1970; z Williamsem)
Spaces (1970; z Larrym Coryellem)
My Goal's Beyond (1970)
The Inner Mounting Flame (1971; z Mahavishnu Orchestra)
Love Devotion Surrender (1973; z Carlosem Santaną)
Birds Of Fire (1973; z Mahavishnu Orchestra)
Between Nothingness & Eternity (1973; z Mahavishnu Orchestra)
Live In Chicago (1974; z Santaną)
Apocalypse (1974; z Mahavishnu Orchestra)
Shakti With John McLaughlin (1975)
Visions Of The Emerald Beyond (1975; z Mahavishnu Orchestra)
A Handful Of Beauty (1976)
Natural Elements (1977; z Shakti)
Johnny McLaughlin: Electric Guitarist (1978)
Friday Night In San Francisco (1978; z Alem Di Meolą, Paco De Lucią)
Electric Dreams (1979)
The Best Of (1981)
Belo Horizonte (1982)
Music Spoken Here (1982)
Passion Grace And Fire (1983; z DiMeolą, De Lucią)
Mahavishnu (1984)
You're Under Arrest (1984; z Davisem)
Inner Worlds (1987)
Adventures In Radioland (1987)
Compact Jazz (1989)
Live At The Royal Festival Hall (1990)
The Collection (1991)
Greatest Hits (1991)
Que Alegria (1992)
Tokyo Live (1993)
Time Remembered: John McLaughlin Plays Bill Evans (1994)
After The Rain (1995)
The Promise (1996)
The Guitar Trio (1996; z De Lucią, DiMeolą)
The Heart Of Things (1997)
Remember Shakti (1999)
The Heart of Things: Live in Paris (2000)
Saturday Night in Bombay: Remember Shakti (2001)
Thieves And Poets (2003)
Industrial Zen (2006)
Dionizy Piątkowski
Encyklopedia muzyki popularnej JAZZ
Oficyna Wydawnicza Atena
Ps. Zaznaczylem tlustym drukiem pozycje "obowiazkowe" , to oczywiscie wielkie uproszczenie, ale w ten sposob chce zwrocic uwage na plyty, ktore sa bardzo reprezentatywne w dorobku artysty. W kolejnych biografiach bede sie trzymal takich oznaczen.